Świętokrzyska "Niagara" pod Kunowem. Naturalny wodospad zachwyca, ale wciąż wymaga ostrożności

Kunów: miasteczko nad Kamienną, brama do wąwozów i skarp

Kunów to niewielkie miasto w województwie świętokrzyskim, położone nad rzeką Kamienną i pełniące funkcję siedziby miejsko-wiejskiej gminy. W oficjalnych materiałach samorządowych podkreśla się, że okolica wyróżnia się mozaiką krajobrazów, a szczególnie efektowne są głębokie wąwozy oraz wysokie skarpy opadające ku Kamiennej i Świślinie. To właśnie w takim terenie, na stokach Bukowskiej Góry, natura "wyrzeźbiła" kaskadę, która coraz częściej pojawia się w relacjach turystów i fotografów.

Dwa progi, kilka metrów spadku i piaskowiec w roli głównej

Kunowski wodospad zawdzięcza swoje istnienie niewielkiemu ciekowi, który płynie dnem wąwozu wśród wychodni piaskowca. W jednym miejscu skały tworzą dwa wyraźne progi, po których woda spływa kaskadą. Łączna wysokość spadku w popularnych opisach wynosi około 5–6 metrów, a natężenie przepływu jest zmienne – zależy od pory roku i opadów.

To ważne zastrzeżenie dla odwiedzających: w okresach suchych wodospad może być znacznie mniej efektowny, a bywa nawet, że kaskada niemal zanika. Z kolei po intensywnych deszczach dojście wąwozem staje się śliskie i wyraźnie bardziej ryzykowne.

Natura 2000 i sąsiedztwo barwnej żołny

Teren Bukowskiej Góry wiązany jest z obszarami chronionymi Natura 2000, a w dokumentach prawnych funkcjonuje m.in. specjalny obszar ochrony siedlisk "Wzgórza Kunowskie (PLH260039)". To nie tylko kwestia krajobrazu, ale też bioróżnorodności: w pobliżu wodospadu gniazdują żołny – jedne z najbardziej kolorowych ptaków spotykanych w Polsce.

Radio Kielce zwracało uwagę, że w Kunowie znajduje się wyjątkowo liczna lokalna kolonia – rzędu około 50 gniazd – co czyni to miejsce ważnym punktem na ornitologicznej mapie regionu. Sama żołna (Merops apiaster) jest w Polsce gatunkiem objętym ochroną gatunkową; figuruje w wykazach rozporządzenia dotyczącego ochrony gatunkowej zwierząt.

W praktyce oznacza to konieczność szczególnej powściągliwości w terenie: bez wchodzenia na skarpy z norami lęgowymi, bez płoszenia ptaków, bez wchodzenia poza wydeptane przejścia, a już na pewno bez wjazdu pojazdami terenowymi.

Ambitne plany gminy: ścieżka edukacyjna i bezpieczniejsze dojście

Władze samorządowe od kilku lat sygnalizują, że chcą uporządkować i udostępnić okolice wodospadu w sposób bezpieczny i możliwie najmniej inwazyjny. Radio Kielce informowało o planach budowy udogodnień dla turystów (m.in. ławek oraz drewnianej platformy ułatwiającej dojście), a także o koncepcji wieży widokowej w sąsiedztwie kaskady.

Trudny dostęp i prośba o kontakt przed wizytą

Dziś największym "filtrem" chroniącym wodospad pozostaje… trudne dojście. Wąwóz bywa wymagający: nierówne dno, powalone drzewa, błoto po deszczu, miejscami strome podejścia. Opisy terenowe wprost wskazują, że przejście nie należy do łatwych.

Co istotne, w lokalnych komunikatach pojawia się także prośba, by osoby planujące spacer w rejon wodospadu wcześniej skontaktowały się z Urzędem Miasta i Gminy w Kunowie. Ma to związek zarówno z kwestiami przyrodniczymi (m.in. spokój w sezonie lęgowym), jak i z bezpieczeństwem w terenie, który nie jest jeszcze w pełni zagospodarowany.

Gdzie dokładnie jest wodospad?

W materiałach samorządowych i lokalnych opracowaniach wskazuje się, że wodospad jest "ukryty" na pograniczu Kunowa i Prawęcina, a jako jeden z kierunków dojścia wymieniana jest okolica ul. Kaznodziejskiej w Kunowie. Ze względu na ochronę przyrody i bezpieczeństwo w trudnym terenie lepszą praktyką jest jednak korzystanie z aktualnych wskazówek gminy lub lokalnych przewodników oraz unikanie schodzenia z istniejących przejść.

Mały wodospad, duża odpowiedzialność

Kunowski wodospad nie konkuruje wysokością z kaskadami górskimi, ale nadrabia "scenografią": piaskowcowy wąwóz, naturalne progi skalne i bliskość cennych siedlisk czynią z niego miejsce wyjątkowe w skali regionu.

Jeżeli zapowiadane udostępnienie terenu zostanie przeprowadzone konsekwentnie i z poszanowaniem przyrody, Kunów może zyskać atrakcję, która nie tylko przyciąga, ale też uczy: jak korzystać z dziedzictwa naturalnego bez jego niszczenia. Na razie warto pamiętać o podstawowej zasadzie: w tym wąwozie gościem jest człowiek, a gospodarzem – przyroda.